Taras G. Shevçenko(1814 – 1861)

…Poeti i e piktori i madh akademik ukrahinas Taras Shevçenko një pjesë të jetës e kaloi si ushtar i thjeshtë në repartet e ushtarake ruse, në stepa e shkretëtira, i fyer dhe i munduar nga oficerët e kapterët rusë. Me urdhër nga lartë iu hoqën gradat oficerit dhe u ndalua të shkruante e të pikturonte. Por në fshehtësi ai krijoi poezi nga më të dhimbshmet përmallimi për atdheun e dashur, Ukrainën.
Shënim: Taras Shevçenko në disa krijime poetike , nuk rimon, por ritmi është .
pranishëm në çdo poezi.
Perkthime nga Agim Xh, Dëshnica
MENDIMET E MIA
Mendime, mendimet e mia,
Mjerë, me ju!
Ç’ushtruatnëpërletër
Me radhëtëzymtëashtu?
Pse era s’ushpërndau,
Si pluhurnëhapësirë?
Pse, mjerimis’ushtroitëflinit
Si fëmijtëmirë?
Mos u lindëmngamjerimi?
E lotët i derdhëmçurk … Si s’umbytëm?
Si s’vërshuamsidet e nukgërryemfushat?
Njerëzit s ‘pyetën se ç’mëdhimbtenëgji,
E përsemallkojfatintimtëmbrapsht,
Përsemundohem… “S’prishpunë, ec!”
As me tëqeshurnukmëthanë.
Lulet e mia, fëmijtë e mi,
Psejukamledhatuar, psejukammbrojtur?
Vallë a qanzemraime e vetmenëbotë,
Ashtusiçkamqarëdheunë me ju?
A mud tëgjendetnjëvashë
Zemra e saj e sytë e zi,
Tëqajnë me jumendime?
A lypetmëtepër?
Vetëmnjë lot tëbinte….
Mendime, mendimet e mia.
Mjerë, me ju!
.
LART NË MAL KUJTOJ UKRAINËN
Kurvjen e diela, iambaj pas shkëmbinjsh
Nëfusha, si kusarnëfshehtësirë,
PërmesshkureshzallittëUralit*
E dal testepë e gjerëdheshfreh i lirë…
Zemra e tronditur, përpëlitet
Qeshnëheshtje e fluturon
Si pëllumbashtu si dikur.
Nëlirinëhapësirën e huaj
Përtërihem, gjakumëgufon,
Ngjitem e ngjitem
Malitlartvrapoj,
Tëshoh, tejnëmjegullUkrainën,
Tmerrkur e kujtoj!
Stepatkëtu- tëkuqe e gjembore,
Tëkaltra e qielloreatje.
Livadhetëendur me blerim,
Luginanëmuzgnëperëndim.
Këtu- gëmusha, driza, rërë e shkretë,
Njëkodër-varr,
Përtëshkuarën flet.
Ndoshtaprejfillimittëjetës
Frymënjeriu s’ka pasuraskund
E kjoshkretifshihejngabota.
Gjithsesimbërritëmkëtu
E ngritëmfortesa – qytezakudo,
Praedhevarre do tëketë
E punët do tëecinmëshpejt!
O vendi i dashur, fatiim,
Kur do tëkthehemnëUkrainë?
O Zot, medet, dotëkalbem,
Largtekjogreminë!
FortesaOrska 1847
*Pranëlumi Ural nëstepatpërtejKaspikut, ndodhej
FortesaOrska, kupoeti e piktori imadhukrainasTaras
Shevçenkoishteinternuarpërnjëkohëtëgjatë, siushtar
ithjeshtë, me urdhërin e Carit, i ndaluarrreptësishttë
shkruanteapotëpikturonte.
PA LIRI
Mosnëm , mos i jepaskujt
Atëqëfati i jepplakut.
I dëbuarlarg e nëvetmi
Vitetikinkot e pa liri.
Tejnëstepa do tëvete
Tëharrojçdotrishtimmëvete.
Por oh! ç’ prapësi e samëzitje!
Kapterët,tëndalinnëçdoshetitje.
MIRË MBETSH,
O KOS ARAL!
U hapënvelat…
Tartana me sandallin
Si rrëshqitënnëpërujëra,
Mes kallameshnë Sir Dar,
Lundrojnëtashmënëkaltërsi.
Mirëmbetsh, o Kos Aral i mjerë,
Dyvjettrishtimintimtëthellë,
Sadopak, munde ta lehtësoje!
Faleminderit, krenohu, pra,
Se njerëzit, pasitëgjetën,
Se ç’duhejbërëpërty, e dinin!
Mirëmbetsh, o mik!
Jo, atë vend
As e lëvdoj, as e mallkoj!
E ndoshtabrenga,
Do t’mëtrazojësërish.
Ajoqënjoha te ajotokë!
Veçtashtiprejsaj jam larg.
.