Poezi Klasike
Nga Agim Xh. Dëshnica
Poetët klasikë kinezë të epokës Tan e viteve-600-700, në përgjithësi poezitë e tyre i shkruanin me strofa dyvargjëshe, ku rima mungon, por ritmi, ndihet qartë në çdo krijim. Aso kohe për nga frymëzimi poetik poezia klasike kineze arriti nivel të lartë.
Poetët e saj më në zë, ishin Li Bo, Du Fu, Bao Cju, Van Vej, Van Ci etj.
LI BO (701-762)
PI NË VETMI
Mes lulesh vendosa poçen,
Kur nata ish e qetë.
Dhe shtruar nisa të pi verë
Pa mik i mbeturshkretë.
Tëpinimbashkë i thirrahënës,
Nëorëtëmirëpërmbidhe,
I çovafjalëhijessime
E tok u bëmëtre.
A mundettëpijëhëna,
Pyesunëpërnjëçast,
Dhehijaime, qës’mëndahet
E shpeshmëqepet pas?
Me hënën, hijen pa nguruar,
Nënatën me qeti,
Gjersatëvijësërishpranvera
Tëpinimrashënëujdi.
Iamorakëngës, pas avazit,
Lëkundejhënë e artë.
Kërcej, kërcendhehijaime
Pa zhurmë dhe e gjatë.
Gëzuam çakërqejf, të tre,
U dehëm për bukuri.
E pasi paq u pimë u ndamë
Gjithkushnë fat tëtij.
I mbeturvetëmprapë,
Mëduhettëendemnëpërjetë.
Gjersatëshihemindëryje,
Te Kashtë e Kumtrit vetë.
POEZI
Në majë të malit, kaloj natën
Në tempullin e mbetur shkretë.
Po të zgjas pak krahun, yjet e shdritur
Mundt’i kap me duar.
Kam frikë të flas, me zë të lartë.
Me fjalët e dheut
Banorëve të qiellit,
Nuk guxoj t’ua prish qetësinë.
.
DU FU (712- 770)
NË NATËN
PRANVERORE
KUJTOJ POETIN LI BO.
O Li Bo!
Përpoezitë plot bukuri,
Dhemendimin
Tëndtëlirë.
Drejtdiellitvështroj,
Pranveralulëzon.
TyatjelargnëJug,
Brenga mos të mundon?
Kur vallë, unë e ti,
Me poçet plot me verë,
Do tëulemitëflasim
Vetëmpërpoezinë ?
ERA E VJESHTËS
Era e vjeshtës
Fryn-fryn me furi.
Me bëmat embrapshta
Ianisipamëshirë
Iusulkolibessime,
Tri mbulesa me kallama,
I rrëmbeunëçati
Dhengarëndesa
Dy i lëshoimatanëlumit
I përhapishkurreve.
Disafluturuan
Pellgjeve e gardheve.
Njëtjetër,
E vërvitilart-lart.
Dheçatia u hap e ra
Ashkël, copë e fije.
Çunatçamarrokë
Ngafshatratfqinj
Qeshin e tallen
Me mua plakun
E posi vjedhës,
Në mes të ditës
Togje kallamash,
Tërhoqën zvarrë- zvarrë
I fshehën skutave
Diku thellë në pyll.
Më në fund, u mburrën
Se, ishin trima.
M’u tha gryka ,
M’u mpi gjuha.
Çamarrokëve,
S‘iu bërtita më.
Tashti me shkop
Të pleqërisë, çalë–çalë
I topitur në dritare
Ndalem prapë e rri
Era heshti
Retë e zeza sterrë,
Vrik, u shfaqën lart.
Kupë e qiellit
U mbulua anembanë.
Në atë muzg të zymtë,
Nuk shihet më asgjë.
Shtrihem nën jorgan,
Në qetësi.
Veçse, mua plakun,
Nuk më ngroh aspak.
O bir! Në ëndërr, kruspull
Duke u rrotulluar,
E zhvata, sa gjatë e gjerë,
Shumë kohë më parë,
Ja, edhe shiu
Nisi e zhaurin,
Shtratin tim.
Ma lagu krejt
Ujërat rrjedhin
Çurk në kthina,
Shiu -rrebesh ,
Bie e nuk pushon.
Unë i gjori
I sëmurë,
I pangrënë,
E pa gjumë
Si mundem natën ta kaloj
Deri nesër në mëngjes?
Oh! Sikur,
Të ndërtohej një shtëpi
E nën çatinë e saj
Madhështore,
Të ishin plot
Një milion kthina
Për të varfërit
Nga fati mbrapsht të fyer.
Një shtëpi e madhe
Të mos trembej
As nga era,
As nga shiu
E si mal i lartë
Të ish e fortë.
Ah! Sikur,
Të arrija atë ditë
Dhe të mundja
Ta shihja i lumuruar.
Atëherë le të shembej
Vatra ime nën oxhak.
Nga e ftohta le të ngrija
Veç të ndodhte vërtet ashtu.
