Arkeologët kanë zbuluar gjurmë të yndyrave të qumështit në muret e enëve të qeramikës nga vendbanimet e kulturës Linearbandkeramik në Evropën Qendrore.
Prezantimi dhe përhapja e bujqësisë me bazë kafshët ripërtypëse nga fermerët e hershëm të neolitit pati implikime thelbësore në formësimin e tranzicionit mesolitik-neolitik në Evropë, duke transformuar plotësisht kulturën, biologjinë dhe ekonominë parahistorike evropiane, në mënyra që qëndrojnë në themel të jetës moderne.
Në mënyrë kritike, këto ndryshime mbështetën përhapjen e ekonomive të qumështit në nivel global dhe evolucionin e qëndrueshmërisë së laktazës tek evropianët.
“Është e mahnitshme të jesh në gjendje të dimë me saktësi fillimin e shfrytëzimit të qumështit nga njerëzit në kohët parahistorike,” tha Dr. Emmanuelle Casanova, një studiuese në Muzeun Kombëtar të Historisë Natyrore në Paris, Francë.
“Zhvillimi i agropastoralizmit transformoi dietën njerëzore parahistorike duke futur mallra të reja ushqimore, të tilla si qumështi dhe produktet e qumështit, që vazhdon deri në ditët e sotme.”
“Këta kolonë të Evropës Juglindore, Lindore dhe Perëndimore ishin grupet më të hershme bujqësore neolitike në Evropën Qendrore, të njohur si kultura Linearbandkeramik”.
“Zbulimet treguan se disa nga kolonët e parë në rajon po përdornin qumështin në shkallë.”
Në studimin e tyre, i cili është pjesë e projektit Europian NeoMilk , autorët analizuan më shumë se 4300 enë qeramike nga 70 vendbanime Linearbandkeramik për mbetjet e tyre ushqimore.
Rezultatet zbuluan një variacion të konsiderueshëm në përdorimin e qumështit në të gjithë rajonin, me vetëm 65% të vendeve që paraqesin dëshmi të yndyrave të qumështit në enët e qeramikës, duke sugjeruar që përdorimi i qumështit, megjithëse i zakonshëm, nuk u miratua universalisht nga këta fermerë të hershëm.
Duke u fokusuar në vendet dhe qeramika me mbetje të qumështit, studiuesit prodhuan rreth 30 data të reja radiokarbone për të përcaktuar ardhjen e shfrytëzimit të qumështit nga fermerët Linearbandkeramik.
Këto data të reja korrespondojnë me vendbanimet më të hershme Linearbandkeramik gjatë mesit të mijëvjeçarit të 6-të pes.
“Ky hulumtim është jashtëzakonisht i rëndësishëm pasi ofron njohuri të reja në kohën e ndryshimeve të mëdha në praktikat e prokurimit të ushqimit njerëzor, siç u zhvilluan në të gjithë Evropën,” tha profesor Richard Evershed, një studiues në Shkollën e Kimisë në Universitetin e Bristolit.
“Ajo ofron prova të qarta se ushqimet e qumështit ishin në qarkullim të gjerë në Neolitin e Hershëm, pavarësisht ndryshimeve në shkallën e aktivitetit.”
Studimi shfaqet sot në Proceedings of the National Academy of Sciences .
