Ligor Stafa

Në pavionin e fantazmafobëve
Nëpër korridorin që bën gjumë kloroformi shkon e vjen një majmun me bluzë të bardhë.
– Shëët! – më pëshpërit ai, teksa më kalon pranë. – Je bërë si një figurinë porcelani.
Gjithsaherë ia shoh sytë, sytë e tij të ftohtë, më ndizet dëshira për t’u njohur me të panjohurën. Dhe ja, shfaqet një derë e madhe. E hapur. Përmes një mjegulle që po më zë frymën, shoh të kalojnë njerëz që unë i njoh.
Pyes mikun tim: – Përse ata janë këtu?
– Sepse ata kanë frikë nga takimi me fantazmat. Eja me mua! – sikur fishkëllen majmuni me bluzë të bardhë.
Ndalemi para një derëze. Ai e shtyn me vrull: – Këtu janë ata që duan të çarmatosin frikën e tyre. Thjesht mundohemi të zvogëlojmë shkallën e ankthit para ngjarjeve që e shkaktojnë këtë fobi.
– Më duhet të mbaj shënim historitë e tyre.
– Në rregull, – më përgjigjet miku im, – por duhet të shtiresh si një njeri fantazmafob, sepse ata mund të reagojnë ndryshe. Ti do të jesh i shtati në grup. Seanca do të zgjasë rreth dy orë.
Unë hedh vështrimin andej nga drejtohen sytë e majmunit me bluzë të bardhë:
– Gjashtë miqtë tanë janë ulur tashmë në vendet e tyre. E sheh atë vajzën me flokë të gjatë, atje pranë oxhakut? Ajo më duket se i trillon ngjarjet me fantazma.
Unë: – Ashtu si…
Ai (sikur më bleu mendimin): – Jo, jo. Ajo kërkon të tërheqë vëmendjen e njerëzve. Jep intervista në televizione të ndryshme. Flet për fantazmat që i shfaqen.
Afrohemi te gjashtë miqtë tanë dhe përshëndetemi. Majmuni me bluzë të bardhë bën një prezantim të shkurtër për mua. Jam i Shtati.
Majmuni me bluzë të bardhë bën shenjë për të filluar.
Është radha e aktores së njohur: – Unë shoh fantazmën e një njeriu me mjekër të shkurtër, me sy të ndritshëm, me flokë të kthyer mënjanë, me hundë të drejtë. Më prezantohet si Alfred Nobel. Më bën një “shët” me gishtin në buzë dhe më pyet: “Kërkon të fitosh çmimin Nobel?”
Unë dua t’i them se e meritoja çmimin Nobel të Paqes më parë se dy gazetarët nga Filipinet dhe Rusia, por ai largohet duke tundur dorën e djathtë me një “shihemi përsëri”.
Majmuni me bluzë të bardhë: – Poeti ynë ka shkruar vargje për fantazmën e tij?
Poeti: – Në tejpërtejhapjen e dritares mundohem të shquaj mes errësirës majën e kodrës përballë. Më josh ajo majë. Dhe ja, tek shfaqet në vjedhuraziafrim fantazma e një gruaje të njohur: – Ke dëshirë t’më njohësh nga afër? Unë po.
– Edhe unë po.
Ajo: – Eja Sizifi im! Të pëlqen të ngjitemi drejt majës? Hidhemi nga dritarja?
Harbimi im afrohet të zgjedhë gurin e duhur. E vë para duarve dhe e rrokullis për kah shtegu i duhur.
– Më prit! – i lutem dhe rend pas fantazmës magjepëse.
Ajo ngjitet përpjetë me një ecje lozake. Unë herë i afrohem, herë rreshqas pas. Pesha e gurit para duarve rritet. Ajo ndalet dhe bën shenjë që të pushoj pak.
– Çfarë dëshiron, fantazma ime? Një histori me kalorësin që sheh një shamitundje, që ngjitet në kala dhe shpëton gruan e bukur?
Ajo me një krahftesë të çuditshme ngjitet përsëri drejt majës. Transformohem deri sa i afrohem në këtë pothuajarritje. Tentoj ta prek, kur ajo ulet mbi një gur të ngjashëm me gurin tim.
Ajo: – Historia me kalorësin shpëtimtar ndoshta është një ëndërr për shumë gra. Jo për mua.
U zhduk?
Unë filloj të shndërrohem dalëngadalë në gur. Po, po, në gur.
Ështe radha ime: – Shtrihem në shtrat, në palëvizje. Në një pritje. Një mendim shpon trurin tim të paralizuar: “Tani do të vijë”. Dhe ja, në errësirë shfaqet fantazma e shkrimtarit Dino Buzzati. Merr te skrivania pranë shtratit ca fletë nga dorëshkrimet e mia dhe i gris me ngadalje. Pastaj afrohet pranë murit dhe vizaton aty ca ndërtesa të verdha që qëndrojnë mbi ca dallgë. Mbi ca dallgë që ngjajnë me kafka njerëzish e shpendësh. Një mjegull e ftohtë mbulon mendjen time. Unë zmbrapsem në këndin tjetër, në një kënd që më largohet e largohet.
Të gjithë hedhim vështrimin kah arkeologu:
– Përpara se të binte tërmeti shumëballësh, më erdhën disa fantazma. Kërkuan që unë të shkoja te kështjella buzë detit. Më thanë se aty ishin disa shpirtëra të lidhur me zinxhirë, që kërkonin të largoheshin nga aty. Nuk mund të vazhdoj më. Nuk mundem. Më falni! Më mirë flasim një herë tjetër për këtë ndodhi.
Një marramenth belbëzimesh. Sikur na çon tjetërkund. Te kështjella buzë detit? Te shpirtërat e lidhur me zinxhirë?
– Cilat janë gjërat e jashtëzakonshme që sheh? – i drejtohet majmuni me bluzë të bardhë piktores me flokë të gjatë.
– Po ja, – fillon të flasë ajo, me sytë lart e duke përkëdhelur flokët, – shoh njerëzit që kanë vdekur. Vijnë fantazmat e tyre, si imazhe jo të plota, të mjegullta.
– Të trondisin këto pamje?
– Jo. Ato fantazma më kërkojnë të ndihmoj njerëzit e tyre. U përgjigjem se do të përpiqem të kontaktoj me ta, se do të përpiqem t’i ndihmoj.
Vëzhgoj gjatë bisedës sjelljen e piktores flokëgjatë. I kushtoj vëmendje shprehjeve të fytyrës, gjesteve, intonimit të zërit.
Ajo flet e flet. Më duket se shoh një fytyrë të gurtë. Ajo buzëqesh teksa tregon, si për të fshehur emocionet dhe gënjeshtrat e saj.
“Kjo vazhdon të trillojë e të trillojë,” them me vete, teksa shoh si mundohet të qeshë në mënyrë të panatyrshme, duke mbuluar gojën me pëllëmbë, duke fryrë faqet, duke shfryrë baluket.
E dëgjoj me kujdes. Ta mërrudhem pakëz në fytyrë? Të shfaqem si dyshues? Ajo sheh reagimin tim dhe fillon e ngatërrohet. Belbëzon e skuqet. E mbulojnë djersët.
Majmuni me bluzë të bardhë herë sheh nga unë, herë sheh folësen. Ajo lëviz unazën në gishtin e saj. Me këmbën e majtë vizaton figura në dysheme. Dora e saj e majtë tundet në ajër.
Ndërsa piktorja flokëgjatë flet e flet, mendoj se është e vështirë të ndash të vërtetën nga gënjeshtrat e sajuara.
Unë nuk jam i ngjashmi i saj?
Dy nga miqtë tanë fantazmafobë qëndrojnë të heshtur. Siç duket, nuk kanë ç’të tregojnë.
Majmuni me bluzë të bardhë na pyet mbi reagimet që kemi menduar për përballjen me fantazmat. Sheh nga unë.
Unë: – Do bëhem si Buzzati për t’u ndeshur me fantazmën e shkrimtarit Buzzati.
Ai: – Po si?
Unë: – Kam menduar të vishem si Buzzati. Do të gris dorëshkrimet e mia, duke imituar lëvizjet e fantazmës së shkrimtarit. Më pas do t’i mbledh e do t’i ngjis copat e grisura. Do të vizatoj në mur ca ndërtesa të verdha që qëndrojnë mbi ca dallgë. Ca dallgë që ngjajnë me kafka njerëzish e shpendësh.
Majmuni me bluzë të bardhë (duke më falënderuar): – Edhe ju të tjerët mendoni reagimin tuaj dhe në takimin e ardhshëm flasim. Mirupafshim miq!
Po këto klithma zooparku?
Njëri-tjetrit i masim rrëqethjet dhe muzgu, që depërton deri këtu, bën sikur nuk sheh.