Poetët e Ballkanit
Poezia e shpirtit dhe ajo e arsyes, instinkti kundrejt mendimit.
Është kjo dilemë që çdo poet ballkanik që përballet me letrat perëndimore duhet të përballet dhe elaborojë para se të shkojë në rrugën e vet.
Dhe është një rrugë e shtruar me mendime aq të thella sa është instinkti primordial: ka gjak dhe gjak, zemër dhe shpirt, arte, luftë, varfëri, gëzim të përzier në porcione të rëndësishme dhe shërbeu sikur të ishte gjëja më normale në botë.
Poetët ballkanikë janë zhytur në një situatë që është ende e vështirë brenda dhe jashtë. Afër pasurisë që nuk mund t’i qasen kurrë, ëndërrojnë fruta pa e prekur me dorë dhe kjo i jep forcë magnetike fjalës poetike. I takova me fytyrat e tyre të groposura, i lashë të shkonin në ngjarje, e megjithatë mbi hënën e pak gëzimit, një dashurie të papërlyer ose një puthje që i dhurohej të dashurit, ose ende gëzohej për vendin e tyre të vogël: çdo udhëtari duhet t’i duket çudi.
Ekziston një forcë shtytëse në ta që është e pakrahasueshme, ata dashurojnë sikur të mos ketë të nesërme dhe urrejnë me të gjithë anëtarët. Dhe ajo forcë i kthen në kohë dhe ndonjëherë i bën të duken të egër, megjithatë, aftësia e tyre dhe çuditërisht e paparë, sepse krejt papritur i gjen të projektuara në të ardhmen më të bukur, në ato meanders të panjohur për më shumë, ku vetëm disa të zgjedhur. Po zotërinj, unë mendoj se poetët ballkanikë janë qenie pa kohë të katapultuara për të na mësuar për jetën, me të gjitha nuancat, idealet, ëndrrat, duelet, dhe partitë. O po, ballkanasit ende festojnë së bashku me hyjnitë e tyre edhe nëse emrat nuk janë ata të kohëve të vjetra. Perënditë janë në mes të tyre Ndoshta fakti se kushdo që Zoti shikon nga ato anë dhe është i ftuar në festën e jetës, bashkë me të tjerët e atyre që tashmë janë të pranishëm, pa emër, por ruajnë mençurinë e tyre. Dhe vallëzojnë së bashku, tek të njëjtët poet që shkruajnë për ta. Mitet që përzihen bashkë dhe nuk e kupton dot ndryshimin, njerëzit bëhen gur e guri flet. Ekziston një përzierje e bukurisë së jashtëzakonshme që mund të krijohet vetëm aty, mund ta ndjeni në lëkurë, mund ta gjeni.
Ata mund të fluturojnë lart sepse janë fëmijë të një Toke të pavdekshme dhe të pandryshueshme, ku ekzistojnë vetëm ndjenjat më të pastra dhe atavike, ku guxojnë shqiponjat prej të cilave ka marrë emrin toka.
Ata janë Ballkani! Poetët e Ballkanit! Dhe unë me të vërtetë mendoj se ata janë nga e njëjta matricë si Omero.
I lindur për tu bërë i pavdekshëm pas vdekjes.
Fatmir R Gjata
