Zymer Mehani
Disa falë për vëllimin poetik “Mall Dhe Dashuri” të Poetit Bajram Muharremi-Bistrica
Poezia është një pasqyrë e shpirtit, një reflektim i ndjenjave më të thella të njeriut për vendlindjen, historinë, familjen dhe dashurinë. Vëllimi poetik “Mall dhe dashuri” i poetit Bajram Muharremi-Bistrica është një testament i fuqishëm i ndjeshmërisë së autorit ndaj atdheut, njerëzve të tij dhe kujtimeve që e përndjekin. Ky libër strukturohet në pesë cikle poetike, të cilat përmbajnë poezi me një ngarkesë të thellë emocionale dhe tematike, duke reflektuar mallin për atdheun, sakrificën, heroizmin dhe lidhjet shpirtërore me familjen dhe miqtë.
I. Struktura dhe tematika e veprës
1. Cikli: Mall Dardanie
Ky cikël përshkruan ndjesinë e mallit të autorit për vendlindjen e tij, Dardaninë, e cila simbolizon Kosovën historike dhe etnike. Poezitë si “Malli për atdhe”, “Dardaninë e mbaj në zemër” dhe “Dardania më zgjoi nga gjumi” evokojnë një dashuri të pashuar për tokën amtare. Në këtë cikël spikat edhe poezia “Ofshamë” (dedikuar shqiptarëve të shpërngulur në Turqi), e cila sjell dramën e mërgimit të shqiptarëve dhe nostalgjinë për një atdhe të humbur.
2. Cikli: Diej jetëdhënës
Ky është cikli i heronjve dhe martirëve të kombit. Muharremi u kushton poezi figurave të rëndësishme të historisë shqiptare të Kosovës, si Adem Jasharit (Gjak i tij n’themel t’lirisë), Mehë Ukës (Halë në sy e kish armiku), Zahir Pajazitit (Ai ringjallet Promete) dhe Vëllezërve Haradinaj (Jehojnë bjeshkët e Dukagjinit). Kjo pjesë e librit shndërrohet në një homazh të mirëfilltë poetik për ata që sakrifikuan jetën për liri, duke theksuar motivin e pavdekësisë dhe lavdisë. Poezia “Jo, nuk ndahet Mitrovica!” është një thirrje për mbrojtjen e integritetit territorial të Kosovës.
3. Cikli: Mall i prushëruar
Këtu, autori prek një temë më intime – mallin dhe dhimbjen për të dashurit e humbur. Në poezi si “Sa më ka marrë malli!” dhe “Amaneti i nënës”, ai flet për dhimbjen e humbjes së prindërve dhe përpjekjen për të mbajtur gjallë kujtimin e tyre. Poezia “Çdo ditë flas me ty” shpreh një ndjenjë të thellë të pikëllimit për vajzën e tij, Bjeshkën, ndërsa “Loti i mallit më djeg në zemër” është një kujtim prekës për mikun e tij të ndjerë, Bexhet Aliti.
4. Cikli: Lapidar i fjalës
Ky cikël pasqyron reflektime filozofike dhe shoqërore mbi jetën, artin dhe realitetin e sotëm. Poezia “Të sulmosh poetin” është një mbrojtje e fuqishme e lirisë së fjalës, ndërsa poezia “Lapidar i fjalës” i kushtohet shkrimtarit dhe veprimtarit Fetah Bahtiri, duke shprehur mirënjohje për rolin e tij në letërsinë shqiptare.
5. Cikli: Urim me mall mërgate
Në këtë cikël, poeti shpreh dashurinë dhe përkujdesjen për familjen e tij. Poezitë “Urim me mall mërgate”, “Je si dielli rrezeartë” dhe “Lulja më e bukur” janë mesazhe plot dashuri për fëmijët dhe mbesat e tij. Përmes vargjeve, autori shpreh mallin dhe lumturinë që gjen në familje, duke theksuar vlerën e marrëdhënieve njerëzore.
II. Poetika e poetit Bajram Muharremi-Bistrica
Poezia e Muharremit karakterizohet nga një gjuhë e fuqishme, e thjeshtë por e ndjerë, që mbështetet në figuracionin poetik për të krijuar një atmosferë emocionale të thellë.
Motivet kryesore të veprës së tij janë:
1. Malli për atdheun dhe dhembja e mërgimit – një ndjesi që përcillet përmes metaforave të zjarrta dhe toneve elegjiake.
2. Heroizmi dhe sakrifica – të pasqyruara përmes imazheve të luftës dhe kujtesës historike.
3. Dashuria dhe përkushtimi familjar – të shprehura përmes një lirizmi intim dhe të përzemërt.
4. Filozofia e jetës dhe arti i fjalës – të reflektuara në poezitë e ciklit të fundit.
Stili i tij poetik është i drejtpërdrejtë, por i pasur me simbolikë. Ai përdor anaforën, metaforat e fuqishme dhe ritmin emocional për të ndërtuar poezi që prekin shpirtin e lexuesit.
Përfundim
“Mall dhe dashuri” është një vepër që rezonon fuqishëm me lexuesit, veçanërisht ata që kanë përjetuar dhimbjen e mërgimit, humbjen e të dashurve dhe nostalgjinë për vendlindjen. Poezia e Bajram Muharremit është një dëshmi e dashurisë së pakufishme për atdheun, familjen dhe trashëgiminë kulturore. Përmes këtij vëllimi, ai na fton të reflektojmë mbi vlerat e lirisë, sakrificës dhe lidhjeve shpirtërore që na mbajnë të bashkuar, pavarësisht distancave dhe kohës.
LIBRI ËSHTË I PËRKTHYER EDHE SUEDISHT NGA PROF. FETAH BAHTIRI, I TITULLUAR “LÄNGTAN OCH KÄRLEK”. BOTOI “MIGJENI” BORAS, 2023, ME REDAKTOR SOKOL DEMAKU