Rruga pa kthim-Petro Sota 


Kur trokiti dera, unë isha i shtrirë në krevat dhe sapo më kishte zënë gjumi pas dushit që kisha bërë kur u ktheva nga puna, ndjehesha pak më i lodhur se ditët e tjera.
Ishte ditë e shtunë dhe nuk pata ndonjë mendim që mund të dilja më vonë për një shëtitje në qytet, për të takuar dikë, ose për të pirë një kafe, se më duhej të bëja gati valixhen me rroba, të nesërmen do të merrja avionin në aeroportin e Venecias për në Shqipëri.
Avioni do të nisej më 8.20 të darkës dhe më duhej të nisesha nga shtëpia të paktën në orën 6.30 mbasdite, nga që rruga deri tek aeroporti zgjaste pothuajse dyzetë pesë minuta.
U ngrita me sy të përgjumur kur dera trokiti për të tretën herë, dhe dëgjova zërin e Anës ;
-Marko je në gjumë ? Pa ju përgjigjur e hapa derën, ashtu gjysëm i zhveshur dhe përballë meje, pak si e shtangur qëndronte Ana me një dorë mbështetur në parmakun e derës, ndoshta nuk e priste se do të më shihte ashtu gjysëm të zhveshur. Kishte një buzëqeshje të çiltër fëminore, që të bënte për vete, me ato buzë në formën e gjethes së trëndafilit të njomur nga vesa, si gjithmonë e mbajtur mirë, më një kujdes të veçantë, si në veshje dhe në krehjen e flokëve. E veshur me një fustan të hollë, me një dekolte jo të egzagjeruar, nga që ishte vapë, por që dukeshin format e gjoksit me bukurinë dhe me sensualitet e tyre. Ishte fundi i korrikut.
Ana ishte vajza e vetme e familjes së dy pleqëve ku unë banoja me qira, në masardën mbi katin e dytë. Ajo kishte dhe një vëlla, që kishte ikur në Amerikë para dhjetë vjetësh dhe nuk ishte bërë i gjallë, të vinte të shikonte prindërit asnjëherë, sidomos ato dy vjet që unë banoja aty me qera, nuk e pashë të vinte dhe ajo nuk më pati folur kurrë.
Ana ishte rreth tridhjetë e shtatë vjeçe, e divorcjuar nga burri para pesë vjetësh dhe banonte bashkë me prindërit në katin e dytë të vilës, ndërsa prindërit banonin në katin e parë. Kishte mbaruar akademinë e arteve të bukura në Venecia dhe punonte si mësuese pikture në Padova. Diskutimet për pikturën na kishin afruar më shumë të dyve, piktura ishte gjithashtu edhe pasioni im. Ajo Ishte një grua e shkathët, përveç pikturës që e kishte pasion, kur ishte e lirë qepte me makinë duke sistemuar rrobat e veta dhe të prindërve, gjithashtu sistemonte rreth e qark vilës, duke krasitur dy herë në javë më makinë, priste barin në oborr. Shumë rrallë dilte me ndonjë mike për të pirë kafe apo aperitiv në ndonjë lokal. Ndonjëherë vinte tek unë, në taracën e masardës dhe pinte kafe me mua, sidomos në fundjavë. Tarracën e kisha sistemuar bukur, kishte një hapësirë rreth gjashtëmbëdhjetë metro katror dhe kishte një pamje nga lindja ku ishte një park i bukur me pemë të ndryshme dekorative që lulëzonte si në pranverë, por edhe në vjeshtë dhe ndjehej një aromë dehëse që vinte nga lulet dhe nga bari që korrej pothuajse dy herë në javë, se rritej shpejt nga shirat e shumta që kishin rënë këtë vjeshtë, si rrallë ndonjëherë. Mbasditeve ishte një kënaqësi aty dhe Ana i pëlqente këto çaste mbresëlënëse. Me penelin në dorë pranë kavaletit, hidhte në telajo buzë mbrëmjet në ngjyrë të portokalltë. Ja kishja dhënë çelsin e masardës dhe hynte aty si në dhomën e vetë. Gjatë kohës që nuk isha unë edhe flinte ndonjëherë, shpesh më thoshte se aty gjente një gjetësi që se gjente në apartamentin e vetë. Kur ikja me pushime në Shqipëri pothuajse flinte ç’do natë dhe kur kthehesha e gjeja të pastër, të sistemuar, ndjeja një parfum gruaje, të veçantë, parfumin e trupit të saj. Masarda kishte kushte për të banuar dy persona. Kishte guzhinën me një divan që bëhej krevat dopio, mund të flerë një person , kishte një dhomë gjumi dhe një banjo. Para dy vjetësh banonim së bashku me Andrean një shoku tim të gjimnazit, por ai iku bashkë me gruan në Trento dhe atje kanë hapur një piceri, punojnë së bashku.
Shtëpia më ka mbetur mua, pagoj një qira modeste që e përballoj vetëm me punën që bëjë, dhe ndjehem mirë, në qetësinë time. Punoj në një firmë, që restaurojmë monumentet artistike, në të gjithë zonën. Ndonjëherë më ftojnë edhe prindërit e Anës mbasdite, edhe kur nuk është Ana për ndonjë kafe shoqëruar me ndonjë gotë verë. Janë njërës të mirë dhe kanë shumë besim tek unë, më trajtojnë si njeriun e shtëpisë. Bile ata i folën fjalë shumë të mira për mua Anës dhe nga kjo u miqësua shpejt me mua.
Ja hapa derën Anës pa ndrojtje dhe e ftova brenda, në të njëjtën kohë vesha një palë tuta që i përdorja në shtëpi dhe një bluzë. Ajo më kërkoj falje që më kishte zgjuar me atë zërin e saj femëror, lutës dhe doli në tarracë duke parë nga parku.
-Nuk po rrija dot vetëm, -më tha, -dhe vazhdoj – mendova që nesër mund të nisemi nga ora pesë mbasdite se një shoqja ime ka hapur një ekspozitë pikture në Venecia dhe më pret në 6.30 atje.
Ana e mori vesh se unë do të ikja në Shqipëri nga Venecia dhe më propozoi vetë ajo, që të më çonte deri tek aeroporti meqenëse kishte rrugën për në Venecia.
Unë në fakt do të shkoja me autobus por meqë më tha ajo nuk e kundërshtova.
-Po ,po dakort i thashë, dhe e pyeta -çfarë do të pini, ?
-Kafe – më tha dhe u ul tek këndi ku ishte një tavolinë me katër karrike të thurura me thupra pranë një vazoje të madhe me oleandër me lule të kuqe. E pyeta se çfarë do të pinte se ndonjëherë e shoqëronte kafen me pak raki që e kam sjellë nga Shqipëria dhe e pëlqente. Kjo ndodhte rrallë. Por Ana e spostoj një karrike dhe u ul në shezlong se aty ndjehej me rehat. Atë shezlong e kisha blerë në një dyqan që shet mobilje të përdorura dhe Ana sa e pa e pëlqeu, Vetë ajo i bleu një stofë dhe ja qepi si mbulesë dhe sa herë vinte ulej aty,
-Ky është shezlongu im – më thoshte.
Pasi bëra dy kafe shkova dhe u ula pranë saj. Ndjeja një kënaqësi kur e pija kafen me Anën. Këtë ia kisha shprehur asaj po një mbasdite si kjo, por jo në vjeshtë. Më kujtohet se ishte një ditë pranverë, një ditë me diell, ishte nga mezi prillit , sapo kishin çelur lulet tek parku përballë dhe zogjtë cicëronin, Ana ndjehej pak e trishtuar dhe çuditërisht, në atë çast po më dhimbsej, po flisnin për piktorët e rilindjes italiane, për Rafaelen, Leonardon, Mikelanxhelon, Xhoton dhe shumë të tjerë që kishin lënë gjurmë në historinë e artit italian dhe botëror. E pashë se u drodh pak nga një puhizë e lehtë që vinte nga veriu, sikur kishte ftohtë, U ngrita dhe mora një xhaketë verore nga të mijat dhe ja mbulova supet e bardha duke ja prekur padashje, Jo,,,,, unë ja preka me dashje supet e Anës, sepse kisha shumë dëshirë dhe mu duk se dhe ajo kishte nevojë për pak ledhatim, për pak ngrohtësi nga trishtimi që kishte. Në çast kur ia preka supin e ndjeu ngrohtësinë e dorës sime dhe vuri dorën e saj mbi dorën time ma shtrëngoi pak, e mbajti disa sekonda dhe psherëtiu duke tundur lehtë kokën, sepse e bëri këtë lëvizje të kokës nuk e kuptova.
Afroi fytyrën tek jaka e xhaketës sime dhe sikur u kënaq që ndjeu aromë burri, këtë ma tha më vonë kur iku. E kuptova trishtimin e saj, mungesa e një dashurie të harruar.
Kisha parë një natë një ëndërr sikur po bënim dashuri me Anën, por këtë nuk ja kisha thënë kurrë asaj, më dukej se mund ta ofendoja. Ja si në këtë mbrëmje sonte edhe atë natë, ajo kishte ardhur për një kafe tek unë, fytyrën e kishte të skuqur, ndoshta nga që ishte vapë, apo nga diçka tjetër. Qëndronte në këmbë në mes të dhomës, me sy të venitur, si e trullosur, të njëjtën gjë po më ndodhte edhe mua. Nuk po më dilte zëri që ta pyesja si përherë; – Çfarë do të pish Ana.? Ajo ndoshta e priste një pyetje të tillë por u kthye nga dera, kujtova se do të ikte, por përdrodhi çelsin duke e mbyllur derën. Isha ngritur në këmbë dhe po prisja. U afrua me ngadalë, më afroi buzët tek buzët e mija dhe u mbështet në trupin tim, duke u dridhur sikur ta kishin zënë ethet, duke rënkuar si nga një dhimbje. Ashtu duke u puthur, të ngjitur, u xhveshëm, e tërhoqa në krevat, pa mi hequr duart nga qafa, duke ledhatuar gjirin e saj qumështor, të bardhët dhe dëgjoja klithmat e saj, nga kënaqësia që ndjente.

Para disa kohësh e kisha pyetur se pse ishte ndarë nga burri dhe ma tregoi të gjithë historinë e martesës së saj me pak fjalë, si duket nuk donte të përmëndet më atë histori, donte fshinte nga jeta e saj.
Ana sapo kishte mbaruar shkollën e mesme për pikturë në Padova dhe ishte rregjistruar në akademinë e arteve të bukura në Venecia dhe ç’do ditë shkonte në mëngjes me tren dhe kthehej mbasdite po me tren. Ishte ndër studentët më të mira në akademi dhe premtonte të bëhej një piktore e mirë në të ardhmen. Në shpirtin e saj kishte një pasion që çdo ditë forcohej më shumë dhe në kohën e lirë deri vonë nuk i ndahej kavaletit duke bërë piktura, si në natyrë por edhe në shtëpi, dhe profesorët e inkurajonin për pasionin dhe punët e bukura që paraqiste në akademi, Në bibliotekë kishte shumë albume të piktorëve të mëdhenj italianë por edhe të piktorëve bashkohor dhe i shfletonte çdo ditë duke studiuar teknikat si vizatim por edhe në përdorimin e ngjyrave. Kishte marrë pjesë me punimet e saj në ekspozita që ishin organizuar në Padova me punimet e saj dhe në gazetën lokale që përmëndur si një piktore me të ardhmen, duke lënë mbresa me punimet e saj.
Çdo vit organizohet në Umbria në korrik duke ftuar piktorët nga e gjithë bota për shfaqur talentin e tyre në sheshin e qytetit për dy javë, u ftua edhe Ana nga organizatorët dhe atje u njoh me shumë piktorë si nga Italia dhe nga vënde të ndryshme të botës. Ishte në kulmin e kënaqësisë që punën po i shkonin mirë, përveç kësaj Ana ishte një vajzë shumë e bukur, tërheqëse, që nuk mbaronin komplimentet që i bënin.
Shumë herë më fliste për këtë eksperiencë, me shumë pasion për pikturën, për piktorët e mëdhenj. – Magjisë së pikturës -më thoshte – nuk i shpëton dot. Kur shikon buzëqeshjen e Xhokondës sikur të mbërthen, do të mbetet gjithmonë në kujtesë, nuk do ta harrosh kurrë.
-I thashë, se të njëjtat ndjenja provojmë kur lexojmë poezitë e Pushkinit, Eseninit, Gëtës dhe shumë të tjerëve.
Duke më treguar për pasionin që kishte për pikturën, ndalonte së foluri për pak, duke psherëtirë, dhe në sytë bukur të saj shihja një pikë loti që i zbriste në faqe.
-Në vitin e dytë të akademisë u njoha me Fabion, ai ishte në vitin e fundit, na lidhte pasioni për pikturën dhe fillova ta dashuroja. Bisedonim për ëndërrat tona të përbashkëta. Ai ishte djalë simpatik, fjalë pak, ndonjëherë i heshtur por në fillim kuptoheshim mirë. Ai mbaroi përpara meje dhe filloj punë në televizionin lokal. Më vonë mbarova edhe unë. Morëm një apartament me qira. Unë fillova punë si mësuese pikture dhe gjërat po shkonin mirë. Gjetëm një lokal me qira dhe e përdornim si studio, në kohën e lirë punonim atje, duke hapur dhe ekspozita. -Po rrugët ndonjëherë ndahen pakuptuar.
U njoh me një piktore nga Argjentina që kishte ardhur për një ekspozitë këtu, dhe u largua me atë duke më lënë mua një borxh në bankë, tridhjetë mijë ero që patëm marrë kredi për studion.
-Kështu më pati treguar Ana dhe këtë histori nuk donte ta kujtonte më, dhe unë nuk ja pata kujtuar më kurrë. Kur ishim duke biseduar, e shikoja që lëkundej në shezlong, si e përgjumur. Doja të gërmoja në trurin e saj se çfarë mendonte në ato çaste. Por nuk arrija dot, nuk e kisha atë mundësi që të hyja në shpirtin e saj. Por i kujtoja shpesh këto vargje të Mikelanxhelos:

-E dua gjumin, këtë gjumë të gurtë,
Sa kohë që mbi dhe ka turpë dhe dhunë,
As shohë, as dëgjoj, është fat i rrallë,
Ndaj mos më zgjo, fol me ngadalë.