Zymer Mehani
”Vargje zemre për Omerin”, Prishtinë, 2024
Libri për Omerin-përkujtim për vëllanë
Hyrje
Tashmë dihet fare mirë se poezia e mirëfilltë ka fuqi të veçantë për të shprehur ndjenja dhe emocione që ndonjëherë janë të vështira për t’u artikuluar me fjalë të thjeshta. Edhe në vargjet e shkurtra të poetes Lejla Dragusha, kjo fuqi shfaqet në mënyrë të veçantë, të cilat janë një homazh prekës për vëllanë e saj të ndjerë, Omerin. Me një stil lirik dhe me një gjuhë të thjeshtë, por të fuqishme, Dragusha arrin të krijojë një lidhje intime me lexuesin, duke e ftuar atë në një udhëtim emocional përmes kujtimeve dhe ndjenjave të saj. Vargjet e saj pasqyrojnë dhimbjen e humbjes, nostalgjinë për momentet e kaluara dhe dashurinë e thellë për një njeri që ka lënë gjurmë të pashlyeshme në jetën e saj, që është vetë Omeri. Nëpërmjet përdorimit të simboleve, metaforave dhe personifikimit, ajo e transformon dhimbjen në art, duke e bërë atë një mjet për shërim dhe reflektim. Këto vargje janë më shumë se thjesht një homazh; ato janë një thirrje për të kujtuar, për të ndjerë dhe për të reflektuar mbi lidhjet që na bashkojnë me ata që i kemi humbur.
Poetika e vargjeve të poetes Lejla Dragusha është një formë e veçantë e shprehjes artistike, e cila, përmes stilit lirik, gjuhës emocionale dhe figuracionit poetik, arrin të prekë thellësitë e shpirtit njerëzor. Vargjet shprehin ndjenja dhe emocione që lidhen ngushtë me përvojat personale të autores, duke krijuar një lidhje intime me lexuesin. Ky shkrim yni do të shqyrtojë në detaje elementët kryesorë të stilit, gjuhës dhe figuracionit poetik, të cilat e karakterizojnë këtë krijimtari të poetes Lejla Dragusha.
Stili lirik
Stili lirik është një nga karakteristikat më të rëndësishme të vargjeve në fjalë, i cili thekson shprehjen e ndjenjave dhe emocioneve personale. Vargjet shquhen për tonin intim dhe reflektues, duke krijuar një lidhje të drejtpërdrejtë mes autores dhe lexuesit. Në këtë kontekst, poetja përdor një qasje të hapur , duke lejuar lexuesin të ndiejë përjetimet e saj si të ishin të vetat. Ky stil ndihmon në krijimin e një atmosfere ku ndjenjat e dashurisë, nostalgjisë dhe dhimbjes për vëlla Omerin (tanimë të ndjerë) bëhen të prekshme dhe të kuptueshme.
Gjuha emocionale
Gjuha e përdorur në vargjet e Lejla Dragushës është e thjeshtë, por e fuqishme. Poetja shfrytëzon fjalë që ngjallin emocione të forta dhe krijojnë imazhe të qarta në mendjen e lexuesit. Përdorimi i shprehjeve që evokojnë ndjenja të njohura, si dashuria dhe humbja, e bën tekstin të aksesueshëm dhe tërheqës. Kjo qasje lejon që lexuesi të ndiejë empati dhe lidhje me përvojat e shprehura, duke e bërë poezinë një mjet efektiv për komunikimin e ndjenjave.
Përdorimi i simboleve
Simbolet luajnë një rol të rëndësishëm në theksimin e dualitetit të përjetimeve njerëzore. Poetja Lejla Dragusha përdor simbole të ndryshme, si “dita” dhe “nata”, për të përshkruar ndryshimet emocionale që ndodhin brenda individit.
Këto simbole janë të ngarkuara me kuptim dhe ndihmojnë në pasqyrimin e përjetimeve të jetës, të tilla si shpresat dhe frikërat. Kjo mënyrë e shprehjes krijon një dimension të thellë, ku lexuesi mund të reflektojë mbi përvojat e tij.
Metaforat dhe krahasimet
Figuracioni poetik është i pasur me metafora dhe krahasime, të cilat kontribuojnë në ndriçimin e përvojave emocionale. Për shembull, shprehja “zëri i tij- melodi në veshët e mi” ilustron ndikimin e thellë që Omeri ka në jetën e autores. Këto metafora jo vetëm që e pasurojnë gjuhën, por gjithashtu ndihmojnë lexuesin të vizualizojë dhe ndiejë emocionet e shprehura. Metaforat krijojnë lidhje të reja midis ideve dhe ndjenjave, duke i dhënë lexuesit mundësinë të eksplorojë përjetime të reja.
Personifikimi
Elementët natyrorë, si hëna dhe yjet, personifikohen për të shprehur ndjenjat dhe emocionet e autores, duke krijuar një atmosferë magjike dhe të ëndrrave.
Kjo teknikë e pasuron përshkrimin dhe ndihmon në krijimin e një ambienti emocional që thekson ndjenjat e brendshme të individit. Duke u dhënë jetë objekteve të natyrës, poetja Lelja Dragusha arrin të shpreh ndjenjat e saj në një mënyrë të veçantë dhe të ngjashme me jetën, duke e bërë poezinë më të afërt dhe më personale.
Tonaliteti
Tonaliteti i vargjeve luhatet mes gëzimit dhe trishtimit, duke reflektuar kompleksitetin e dashurisë dhe marrëdhënieve motër-vëlla. Ky ndryshim tonal u jep thellësi shprehjeve dhe krijon një lidhje emocionale të fortë me lexuesin. Gëzimi dhe dhimbja janë pjesë të pandashme të jetës, dhe përmes këtij tonaliteti të ndryshëm, lexuesi ndjehet i ftuar të përjetojë një gamë të gjerë emocionesh. Kjo luhatje krijon një përvojë letrare të pasur, ku lexuesi mund të ndjejë të gjitha nuancat e ndjenjave.
Rima dhe ritmi
Përdorimi i rimave dhe ritmeve të ndryshme kontribuon në muzikalitetin e vargjeve, duke i dhënë një fluks të natyrshëm leximit. Ky muzikalitet ui jep vargjeve një dimension të veçantë, duke e bërë leximin më të këndshëm dhe më të angazhuar. Ritmi mund të ndihmojë gjithashtu në theksimin e ndjenjave, duke u dhënë një ritëm të veçantë emocioneve që poetja dëshiron të shprehë. Kështu, rima dhe ritmi bëhen mjete të fuqishme për të intensifikuar përvojën emocionale të lexuesit.
Imagjinata poetike
Autorja Lejla Dragusha përdor një imagjinatë të pasur për të krijuar skena të gjalla që e bëjnë lexuesin të ndiejë emocionet e tij. Shprehja figurative si “pikturoj me zgjuarsi” pasqyron dëshirën për të shprehur ndjenjat në mënyrë artistike, duke i dhënë një dimension vizual poezisë. Kjo imagjinatë ndihmon në krijimin e një bote të veçantë ku ndjenjat janë të qarta dhe të prekshme. Kjo qasje lejon lexuesin të eksplorojë botën emocionale të autores në një mënyrë të thellë dhe personale.
Ndjenjat e brendshme
Vargjet shprehin jo vetëm ndjenjat për Omerin, por gjithashtu një reflektim të thellë mbi vetveten dhe marrëdhëniet. Krijimi i një dialogu të brendshëm pasqyron kërkimin e identitetit dhe kuptimit, duke e bërë poezinë një hapësirë për introspeksion. Kjo thellësi reflektimi i jep lexuesit mundësinë të eksplorojë ndjenjat e tij dhe të përjetojë një proces të ngjashëm të vetë-zhvillimit dhe njohjes. Përfundim
Stili, gjuha dhe figuracioni poetik në këto vargje krijojnë një përvojë letrare të pasur që ngjall ndjenja të thella dhe nxit reflektim mbi dashurinë dhe marrëdhëniet motër-vëlla. Këto elemente janë të lidhura ngushtë me përvojat e autores dhe ndihmojnë në krijimin e një atmosfere ku lexuesi mund të ndiejë dhe të reflektojë mbi emocionet e tij. Vargjet, përmes stilit lirik, gjuhës emocionale dhe figuracionit të pasur, arrijnë të shprehin thellësitë e shpirtit njerëzor dhe të krijojnë një lidhje të fortë me lexuesin. Kjo është fuqia e poezisë së poetes së talentuar,
Lejla Sh. Dragusha, e cila, përmes artit të saj, arrin të prekë zemrat dhe mendjet e atyre që e lexojnë.
Zymer Mehani, në Besianë, më 21 nëntor 2024