Duke pasur parasysh se Tyran Prizren Spahiu si autor i kësaj poezie, i publikuar para gjashtë viteve në Spillwords Press, në një platformë letrare prestigjioze ndërkombëtare online, e fokusuar në botimin e poezive, prozës, tregimeve të shkurtra dhe shkrimeve të tjera krijuese nga autorë në mbarë botën. Si adhurues i veprave letrare, rastësisht u njoftova për këtë Platformë të përmendur, ku për befasinë time shpërfaqej edhe poezia origjinale në gjuhën angleze e bashkëkombasit mikut tim Tyranit.
Pasi poeti është shumë i lidhur emocionalisht me vendlindjen e tij, në mënyrë spontane më lindi ideja të përpiloj enkas një vështrim, analizë dhe rishikim profesional filozofiko-letrare të vargjeve të kësaj poezie dramatike, që është shumë aktuale për diskursin tonë shoqëror mbarëkombëtar.
UNË JAM NJERI I THJESHTË
Tyran Prizren Spahiu, 15 gusht 2018
Unë jam një njeri i thjeshtë,
ju lutem, mos më quani zotëri,
në të vërtetë, edhe më pak jam demokrat,
sigurisht, mos mendoni për komunizmin,
padyshimtë që kapitalizmi është i huaj për mua.
Gjithashtu, përpiqem të mos i shoh sundimtarët,
duke anashkaluar vazhdimisht pasuritë e reja,
përpiqem të mos përdorë pasqyrën,
mund të reflektoj si narcisizëm, kam frikë.
Ju lutem, thjesht më quani burrë,
duke u përpjekur të jem njeri modest,
e shihni, me siguri kam bërë gabime,
KËRKOJ FALJE vetëm për të mirët.
Ato krijesa imitojnë nën yje, ecin me kokë lart,
larg nevojtarëve, shumë larg tyre!
Unë i varfër, i ditur, i uritur. Vuaj për kafshatën!
Por, kam shumë për të thënë,
për fat të keq një shkronjë më shumë nuk e meritojnë,
po ata nuk janë në interesin tim.
Njerëzimi,
miliarda shpirtra para dhe pas nesh- kanë jetuar dhe do të jetojnë,
Miliona vjet, universi ekziston.
Për ne,
si krijesa të dobëta, të qelqta dhe të zakonshme,
është natyra e krijuar, e zbukuruar që ne të shijojmë.
Por,
ne harrojmë, kërcejmë, të dhunuar nga xhelozia e keqe,
bota nuk do të harrojë, ka parë një kohë kaq të gjatë,
kujto Sodomën dhe Gomorën, pranë Detit të Vdekur,
është e shkatërruar, e rrënuar, fundi i papritur!
Asgjë më shumë,
por, mos harroni,
së shpejti do të harrohemi, ne jemi të vdekshëm.
Poezia e Tyran Prizren Spahiut “UNË JAM NJERI I THJESHTË” është një pjesë reflektuese dhe soditëse që eksploron tema të përulësisë, dobësisë njerëzore dhe natyrës kalimtare të jetës. Lidhja e thellë e poetit me vendlindjen e tij Prizrenin dhe reflektimet e tij mbi shqetësimet më të gjera ekzistenciale e formojnë këtë vepër në një meditim mbi identitetin njerëzor dhe kompleksitetin moral të ekzistencës.
Dimensionet filozofike
Në thelbin e saj, poezia lufton me konceptin e identitetit. Spahiu hedh poshtë etiketat konvencionale si “zotëri”, “demokrat”, “komunist” apo “kapitalist”. Ky refuzim mund të shihet si një qëndrim filozofik kundër reduktimit të identitetit individual në kategorizime shoqërore ose politike. Poeti pohon dëshirën e tij për t’u parë thjesht si një “njeri”, një “njeri modest”, që pasqyron një përkushtim ndaj autenticitetit dhe përulësisë. Në një botë që shpesh vlerëson statusin, fuqinë dhe pasurinë, lutja e poetit për t’u njohur në thjeshtësinë e tij është një kritikë e materializmit dhe e gjykimeve sipërfaqësore që dominojnë ndërveprimet shoqërore.
Aversioni i poetit për t’u parë në pasqyrë, nga frika se mund të reflektojë narcisizëm, shton një shtresë vetëdijeje dhe përulësie. Pasqyra shërben si një metaforë për introspeksionin dhe rrezikun e vetë-përthithjes. Poeti i pranon të metat dhe gabimet e tij, por rezervon faljen e tij për “të mirat”, duke treguar një busull moral selektiv që vlerëson integritetin dhe sinqeritetin mbi të vetëquajturit e verbër.
Poezia trajton gjithashtu prishjen morale në shoqëri, e simbolizuar nga “krijesat” që imitojnë njerëzimin nën yje, por largohen nga njerëzit në nevojë. Kjo kritikë pasqyron apatinë sociale dhe shkëputjen në rritje midis atyre që kanë dhe atyre që vuajnë. Përbuzja e Spahiut për këto “krijesa” të cilave u mungon empatia duket qartë në deklaratën e tij se nuk meritojnë as “një shkronjë më shumë” nga mendimet e tij. Ky është një gjykim personal dhe një dënim më i gjerë i një bote ku pasuria dhe fuqia lënë në hije dhembshurinë dhe njerëzimin.
Struktura letrare
Spahiu përdor një stil të drejtpërdrejtë dhe të pazbukuruar, i cili përputhet me fokusin e tij tematik mbi thjeshtësinë dhe modestinë. Poezia është e strukturuar në vargje të lira, gjë që i lejon poetit të përcjellë mendimet e tij pa kufizimet e rimës apo metrikës, duke pasqyruar lirinë që ai kërkon nga etiketat dhe pritshmëritë shoqërore.
Përsëritja e “ju lutem” në fillim të poezisë është një kërkesë e sjellshme dhe një pohim delikate i vlerave të poetit. Mbështjellja në të gjithë poezinë, ku një rresht derdhet në tjetrin pa ndërprerje gramatikore, krijon një ndjenjë vazhdimësie dhe urgjence, duke reflektuar rrjedhën e ndërgjegjes së poetit teksa lundron në ide komplekse rreth identitetit dhe moralit.
Kontrasti midis “ata” dhe “njerëzimit” është domethënës. “Ata” u referohet atyre që u mungon dhembshuria dhe mirëkuptimi, ndërsa “njerëzimi” përfshin përvojën kolektive njerëzore në kohë dhe hapësirë. Duke e vendosur individin brenda hapësirës së madhe të historisë njerëzore dhe universit, Spahiu nxjerr në pah natyrën kalimtare të jetës dhe kotësinë e arrogancës njerëzore.
Aludimi për Sodomën dhe Gomorrën është një kujtesë e fuqishme e pasojave të prishjes morale. Poeti thirret në këtë histori biblike për të theksuar se shkatërrimi i këtyre qyteteve erdhi si rezultat i mëkateve të banorëve të tyre, veçanërisht nga mendjemadhësia dhe shpërfillja e tyre për të tjerët. Ky aludim përforcon temën qendrore të poezisë: se pavarësisht arritjeve të njerëzimit, ne të gjithë jemi në fund të fundit “të qelqtë dhe të zakonshëm”, të ndjeshëm ndaj të njëjtave të meta dhe fat të vdekshëm.
Përmbledhje
“Unë jam njeri i thjeshtë” pasqyron thellësisht natyrën e ekzistencës njerëzore, moralin dhe identitetin. Poeti Tyran Prizren Spahiu përdor përvojat dhe vëzhgimet e tij për të krijuar një poezi që i sfidon lexuesit të marrin në konsideratë implikimet më të thella të vlerave shoqërore dhe veprimeve individuale. Refuzimi i etiketave nga poeti, kritika e tij ndaj apatisë sociale dhe meditimi i tij mbi natyrën kalimtare të jetës kombinohen për të krijuar një vepër që është filozofikisht e pasur dhe tingëlluese emocionale.
Poezia është një thirrje për përulësi, dhembshuri dhe një njohje të njerëzimit tonë të përbashkët. Ky mesazh është veçanërisht prekës duke pasur parasysh lidhjen e thellë të poetit me bashkëkombasit shqiptar në përgjithësi dhe vendlindjen e tij Prizrenin në veçanti. Kjo trevë e moçme Dardania padyshim që ka formësuar botëkuptimin e tij dhe ka frymëzuar reflektimet e tij mbi gjendjen kombëtare shqiptare.
Në fund, vërtet poeti Spahiu na futi në zemër shqiptarizmin!
Valentin Batalaku
P.S.
Artikulli në origjinal mund të shkarkohet falas në vegzat:
Pdf.file:
https://designrr.s3.amazonaws.com/…/veshtrim-filozofiko…
Flipbook:
https://designrr.page/?id=340592&token=1176415257&h=6288
