Kulturë
Poeti: ndërveprimi kompleks midis artit, vuajtjes dhe lidhjes njerëzore në prizmin e Kierkegaard dhe Schopenhauer-
Çka është poeti? “Njeri i pakënaqur që fsheh ankthin e thellë në zemrën e tij, buzët e të cilit janë aq të formuara, saqë kur psherëtima dhe klithma kalojnë nëpër to, tingëllon si muzikë e bukur. Fati i tij është si ai i atyre fatkeqve që u torturuan ngadalë nga një zjarr i butë në demin e Phalaris; klithmat e tyre nuk arrinin dot në veshët e tiranit për t’i shkaktuar shqetësim, atij i tingëllonin si muzikë e ëmbël.”
Soren Kierkegaard
Ky shkrim i shkurtër, nga qasja e filozofit Soren Kiekegard dhe Arthur Schopenhauer përpiqet të pasqyroj thelbin e thellë të asaj që do të thotë të jesh poet, si dhe dinamikën komplekse midis poetit, audiencës së tyre dhe kritikëve.
Poeti përshkruhet si dikush që mbart ankth të thellë në zemrën e tij, por posedon aftësinë për ta shndërruar këtë trazirë të brendshme në art të bukur dhe shprehës përmes fjalëve të tij. Vuajtja e tij bëhet burim frymëzimi për poezinë dhe kur recitojnë vargjet e tyre, ato rezonojnë tek të tjerët si një muzikë magjepsëse. Pavarësisht dhimbjes që durojnë, aftësia e poetët për të krijuar diçka të bukur nga ankthi i tyre krahasohet me një ironi tragjike, që të kujton fatkeqin me demin e Phalaris, klithmat e agonisë të të cilit u perceptuan si muzikë e ëmbël nga tirani.
Shkrimi prek edhe marrëdhëniet midis poetëve dhe audiencës së tyre. Ndërsa njerëzit mund të admirojnë dhe të kërkojnë krijimet e poetit, ata shpesh nuk arrijnë të kuptojnë thellësinë e vuajtjes së poetit të shprehur me artin e tij. Në vend të kësaj, ata e inkurajojnë poetin të vazhdojë të krijoj vepra kaq të bukura, duke bwrë që poeti të durojë mundime të mëtejshme, në mënyrë që ata të mund të shijojnë më shumë nga mjeshtëria e tyre. Kjo nxjerr në pah një shkëputje të caktuar midis vlerësimit të artit nga publiku dhe të kuptuarit të dhimbjes së artistit.
Për më tepër, fragmenti kritikon rolin e kritikëve, të cilët mbështesin standardet dhe normat estetike pa e ndjerë plotësisht rrugëtimin emocional të poetit. Ndërsa kritikët mund të ofrojnë lëvdata ose kritika të bazuara në parime estetike, atyre u mungon turbullira e thellë e brendshme dhe shpirti krijues që drejton veprën e poetit.
Në fund të fundit, pasazhi përcjell një ndjenjë izolimi dhe keqkuptimi të përjetuar nga poeti, i cili më mirë do të kuptohej nga barinjë të thjeshtë sesa të lavdërohej nga një audiencë që nuk arrin të kuptojë thellësinë e vuajtjes së tyre. Ai flet për ndërveprimin kompleks midis artit, vuajtjes dhe lidhjes njerëzore, duke ofruar njohuri mbi ekzistencën prekëse dhe shpesh të vetmuar të poetit.
“Arti është objektivizimi i vullnetit në botën fenomenale.”
Arthur Schopenhauer
Filozofi Arthur Schopenhauer shkroi për poetë në veprën e tij “The World as Will and Representation” (Bota si Vullnet dhe Paraqitje), trajton rolin e artit, dhe veçanërisht të poezisë, në përjetimin e qenies njerëzore. Ai e shikon poezinë si një mënyrë për të shprehur dhe përjetuar thelbin e qenies njerëzore dhe për të kapur esencën e vullnetit të fshehur në botë.
Sipas Schopenhauer, poeti si një person, ka një ndjenjë të thellë të vullnetit dhe shpirtit, të fshehur brenda tij. Ai është një person të trishtuar, i cili fsheh ankthin dhe vuajtjen thellë në zemrën e tij. Ky trishtim është burimi i krijimtarisë së tij, dhe kur ai shpreh këtë trishtim nëpërmjet poezisë së tij, zëri dhe fjalët e tij bëhen shënrrohen në një muzikë e bukur. Ai përjeton një lloj konflikti të brendshëm, mes vuajtjes personale dhe aftësisë së tij për të shprehur këtë vuajtje në mënyrë estetike dhe tërheqëse.
Pra për Schopenhauer, poezia është një mjet për të shprehur thelbin e jetës dhe për të përjetuar bukurinë në mënyrë të thellë dhe të ndjeshme. Ajo është një formë e artit që përfaqëson fuqinë e vullnetit dhe përjetimin njerëzor në mënyra të ndryshme. Në poezi, ndjenjat, emocionet dhe përvojat e thella shprehën nëpërmjet fjalëve dhe imazheve të bukura, duke krijuar një lidhje të veçantë me lexuesin dhe dëgjuesin.
Për Schopenhauer, poezia është një nga mënyrat më të larta të artit, sepse ajo shpreh thelbin e jetës dhe vullnetin njerëzor në mënyra të cilat janë shumë më të thella dhe më të rëndësishme sesa realiteti i dukshëm. Nëpërmjet poezisë, mund të kuptojmë më mirë natyrën e trishtimit dhe vuajtjes njerëzore, si dhe të përjetojmë një lloj lidhjeje të thellë me botën dhe me veten tonë.
Në fund, nisur nga qasja e Soren Kierkegaard dhe Arthur Schopenhauer për rolin e poetit, shihet se ata përshkruajnë poetin si një person të trishtuar, i cili fsheh ankthin e dhe vuajtjen thellë në zemrën e tij, por ka aftësinë për t’a shprehur dhe nxjerr jashtë nëpërmjet artit të tij, veçanërisht nëpërmjet poezisë. Kjo ndjenjë e thellë e vullnetit dhe vuajtjes së fshehur brenda poetit bëhet burimi i krijimtarisë së tij dhe shpërndarja e saj për të tjerët shndërrohet në një muzikë të bukur. Megjithatë, edhe pse poeti përjeton një lloj konflikti brenda vetes, duke e shprehur vuajtjen e tij në një formë estetike dhe tërheqëse, audiencës së tij shpesh i mungon kuptimi i thellësisë së vuajtjes së tij. Kjo sjell një ndjenjë të izolimit dhe keqkuptimit për poetin, duke e bërë atë të ndjehet më mirë të kuptuar nga një publik i thjeshtë sesa të lavdërohet nga një audiencë që nuk arrin ta kuptojë thellësinë e vuajtjes së tij. Kështu, roli i poetit në shoqëri shfaqet si një sfidë komplekse midis artit, vuajtjes dhe lidhjes njerëzore.
