Feri Arifi:Brazda-Mali Zi i Shkupit


BRAZDA-MALI ZI I SHKUPIT

Historiografia jonë shqiptare ende nuk i ka rënë në gjurmë vendlindjes së vërtetë të Justinianit I,( Flavius Petrus Sabbatius Iustinianus, 482 –565), perandorit romak me orgjinë dardane, siç janë Taurisiumi, vendbanim afer Bederianës. Shumica e marrin si te mirëqenë pohimin se Justinjani lindi në një vendbanim afër Shkupit. Një pjese e historiografisë e marrin vendlindjen e tij në një fshat afër Leskovcit të tanishëm, qytet jo aq afër me Shkupin. Ka shumë indicie pas leximeve dhe pamjeve të kodrave e artifakteve që na bëjnë të mendojmë se Bederiana është Brazda e sotme apo Breza ( qytet dikur dhe mal me banorë të shpërngulur nga Breza në Brazdën e sotme) (Bedera-Brazda, me nje metatezë dhe kalimi i njohur i “z”-së, në “d” greke qe nuk kishte Greqi dhe “g” latine. Ndërkaq vendlindja e tij, Taurisiumi mund të kërkohet tek emri Tanushë (sllavisht: Tanushevac), fshatra këto të rrethinës së Shkupit. Sipas studiesit Fadil Reshat, një turk, Tanusha thot kaqen dikur qendra e 120 fshtrave. Por, Brazda e sotshme ka në mbrendsi një qytet të ndërtuar më gurë që nuk ka në asnjë vend tjeter këso ndërtimi. Kjo na bën të mendojm se ky është vëndi i banorve të Brezës, Paldenicës, Nikoshtakut, fshatra kto siç thuhet nga Jovan Trifunovski, se e populluan fshatin me banoret e ardhur ortodoks bullgar. Pra kush janë banoret e vertet të këti fshati, po në Brezë nuk kishte bullgar as në Paldenic, e as në Nikoshtak)sëpse edhe toponimët e Brazdes gjysma flasin shqip, mirëpo tek toponimet hasim dhe emrin Breza, që vijen banoret nga nalt Danovcit në Brazdë qytet ky i Dardanis, muret e tij janë të gjata deri në 1500 metra më gurë të sallduar në mes vete, ku pos shkatrrimeve të shumta ende ruhen si të ishin ndërtuar dje, por thuhet se kishte shumë shkrime në gjuhen latine. Ja një preokupim për peleolionguistët, po qe se ka të tillë ndër shqiptaret.

Kujtes nga fb e shkruar nga unë.