Jam lis në Epir-Leonard Pipa


Emrin e kam Lis.

Lindur në Epir

përpa se ai të ndahej në thela.

Provuan t’a hanin ujqërit në gjithkohën e vet

por dhëmbët u ngelën

në korracën e tij

me gjethe bredhi.

Jam 25 mijë vjeç.

Ndoshta edhe më i vjetër sa dukem…

Në vëndin tim pasuria matet me djem.

Djemtë e mi,

Erakliun, Akilin, Pirron,

Ju i njihni.

Në nuk ua keni frikën maleve të mia,

E keni gabim!

Shqiponjave me kthetra çeliku,

Nuk u hyn në sy armiku!

Kam edhe nipër…

Aleksandrin zotin tuaj nga ku lind e perëndon,

Që ende klith nga brenda varri,

“Jam gjak shqiptari!”,

Se koha bën ende sikur nuk e dëgjon!

Koha që e quan vehten mbretëreshë,

E di se mbretëreshat e vërteta lindin në Epir!

Olimpia, Kleopatra, Teuta në Epirin e ri!

Jam epiriot!

Një fshatar me hark e harpë në dorë,

Faqen e malit plot me dhën e me dhi,

E ka lidhur në dorë baresha ime!

E kam gjysëm perëndi,

Në flakërimin e muzgut

më jep për të pirë nga gjiri i saj!

Jam pak mburacak por për hatër të maleve e zotave që më rrethojnë,

Ma bëni të mirë!

2.

Kam pritur e kam përcjellë në gostira zotash,

Gjithë perënditë e botës,

Që iknin e vinin me vullnet të zotit tim!

Zotit të lartësuar të zotave!

Mos më thoni që s’u thashë!

Kot ju kanë gënjyer se ata nuk ekzistojnë,

Me sytë e mi i kam parë,

Me duar i kam prekur…

Ende zjarr më kullojnë përqafimet e tyre!

3.

Kam lindur pagan

në një natë me hënë të plotë,

Por pa fat!

Më pas më pagëzuan katolik

Në një kishë të madhe që ndërtuan me gurët që prishën tempullin!

Po aty më vaftisën Ortodoks sa mora këmbët!

Kryqin vetëm i ndëruan kishës!

Kur u rrita

kisha u kthye në xhami e në gjunjë më rrëzuan në oborrin e saj!…

Ndaj kur erdhi koha e ateizmit unë isha i pari që hodha gurin!

Gurin që kishin marrë në tempullin tim, dhe nuk bëra asnjë mëkat!

Sot jam pagan!

Sepse gurin e ndoqa pas!

4.

Kur më mbollën

në Dodonë,

Vajzat më vinin përreth,

Nën këmbët e mia i kisha

Të bukurat e zotit që ne i quajmë plaka…

Tash…janë kthyer në gurë,

U vënë peng kalimtarëve

që bëjnë sikur i kanë harruar!

5.

Në Epir sot,

Burrat kanë ikur!

Kanë shkuar të kërkojnë diej që të ngrohin më shumë,

Se zjarri i vatrës tënde!

Gratë kanë ikur

pas tyre,

Kanë hedhur gurët pas!

Lisat qajnë me piskama të vdekur e të gjallë!

Ujqit i ka marrë malli,

Për një valle,

Për një këngë!

Netët struken poshtë sharkut pa mëngë!

Në Epir,

Andej e këtej kufirit të fshatrave bosh,

Të gjithë presin beharin.

Arinjtë marrin përdore,

pleqtë e braktisur pa bastun!

Andej e ketej lumit

lahet hëna lakuriq!

Do të vijë Behari o miq?!…

6.

Mos ma ndalni hapin,

vrapin,

Nga ku lind e perëndon

Toka e të parëve të mi rënkon

Nën këmbë kusarësh!

Gratë që kam njohur sot janë stuja!

Statujat e grave të bukura,

Në vitrina muzeumesh të huaj,

Kalben robina.

Foluni shqip!

Do të ngjallen!

Ata që mbajnë peng të vdekur,

Aleksandrin e Madh, Pirron…Herakliun,

Dikur nuk gjenin vrimë të fshiheshin prej sokëllimave të tyre,

Shqip!

Kur portat e Ilirisë

Të hapen me krokëllimë,

Statujat do të flasin!

Heronjtë tanë,

Do të ringjallen

E dheu do të ndrisi teje ndanë,

Do të kthehet në ar!

Se ari

është shqiptar!

7.

Kur të fluturojnë shkabat mbi Epir,

Klithmat e tyre si piskama perëndish,

Shqip do dëgjohen,

Anë e mbanë botëve të vjetra e të reja!

Të gjitha detet do të zvogëlohen

sa as lëvozhga e vezës nuk mund t’ë lundrojë!

Bëhuni sy e veshë!

Në breg të Aosit

dy fëmijët e mi

me baltë

po e rindërtojnë Ilirinë.

Besa-besë!

Kur të fluturojnë shkabat mbi Epir,

Ti që asnjëherë nuk e ke parë qiellin,

Do duash të mbetesh pa sy…

Por perënditë tona do të falin!

Shkabat q’do rilindin nga dheu!

8.

Fry moj erë,erë e malit… erë moj,

S’mi mbathi patkonjtë e kalit..iku,shkoj,

Ku t’a gjej unë më Nallbanin,

E mbuloj,

Dheu që hëngri të gjallin, dheu moj!…

Eja lumë o lumë i marrë…lumi ti,

Mblidhi trungjet që janë kalbur…nëpër shi,

Mblidhi frikërat që këndojnë…vaj me det,

Në është thënë të shpëtojmë…me qamet!

Eja bir me sokëllima në Epir,

Bir eja si vetëtima,…bir o bir,

Më është bërë gjoksi vrima…në zinxhir,

Se më thonë s’ka më trima…bir o bir!

Eja mblidhi shqipëtarët…si shqiponja,

Se po thonë Shqiptaria s’është e zonja!

Ca kopukë e matrapazë…që sterojnë,

Janë lidhur me të ligun… na sundojnë!

Fry si erë e bëhu lumë…eja bir,

Besën dhamë tek varri i Pirros…për Epir!

9.

Ne i këndojmë vajet

Vajet më shumë i këndojmë…

se në dasma dehemi!

Verë mjalti nuk ka më…po raki me bollëk!

Kur vdes Epirioti

E përcjellin me valle,

Sepse vallja është vdekja e tij!

Është rruga e tij për në Had!

Vajzat thurin kurora me bli,

Dhe e vendosin mbi kokë kujtimin e trimit!

Kujtimin që digjet ende në gurët e maleve,

Si marraz përjetësish!

Kur martohet vasha

në Epir,

Asnjë fukarai si çahet daullja!

Të gjithë dehen

nga kurorat e luleve të kuqe,

Që vashat mbajnë në duar që nga koha e mbretit!

Kur ngrihen shqiponjat në valle,

Edhe malet dridhen nga piskamat e tyre,

Si vringëllima shpatash!

Në sheshin e madh

zjarri bëhet me krahë.

Armiku me hije!

Jam lis,

lis në Epir,

Prej farës së Zotit,

Kam mbirë!