Nga: Isak A H M E T I
I.Takimi im i parë me Sinan Gashin
Sinan Gashi nga Drenica , emër i njohur në letrat shqipe , kohë më parë , falë mirësisë të mikut tim të kahmotshëm, Prof.dr.Anton N.Berishës , më 23 mars 2024 , me ka vizituar , me ç’rast kemi pasë një ndejë shumë të këndshme dhe të paharrueshme.
Takimi im i parë me Sinan Gashin ,ndonëse njiheshim përmes veprave dhe virtualisht dhe komunikonim përmes telefonit ,ishte te FRANK’S HOUSE RESTAURANT.-Stubëll. Gatë ndejës dhe bisedës miqësore na ka shoqërua edhe poeeti dhe studiuesi,Dr.Sarë Gjergji.Kemi biseduar dhe debatuar gjerë e gjatë për shumë tema dhe çështje të rëndësishme por në mënyrë të veçantë për letërsinë shqiprare dhe zhvillimin e saj nëpër periudha të ndryshme…
II.Pak biografi për autorin
A)Sinan Gashi (1947) është i lindur në Arllat(Drenas) ku edhe jeton.
Mësimet e para i mori në vendlindje , të mesmet , studimet universitare dhe pasuniversitare për Gjuhë dhe Letërsi Shqipe i kreu në Universitetin e Prishtinës..Me krijimtari letrare merret qysh heret..Ka bashkëpunuar me periodikun letrar në Prishtinë dhe Shkup.Sinan Gashi një kohë të gjatë ka punuar në Gjimnazin e Gllogovcit si profesor , pastaj në gazetën ditore”Bota sot ‘në Prishtinë.
B)Veprat letrare-shkencore
——————————————–
S.Gashi deri më tash ka botuar 34 vepra letrare:eseistike dhe shkencore :
-Veçanti krijuesish
-Të mosnjohurit e letërsisë shqiptare
-Rinjohje letrare
-Kosova e poetëve të traditës
-Traseja e meditimit
-Heshtim i kushtëzuar
-Mençuria iliro-shqiptare nëpër botë
-Simfonia e Dardanisë
-Pseudonimet e shkrimtarve shqiptarë
-Nëna Teeeze në arte
-Bernardin Palaj-sipas vrojtimit tim
-Mozaiku estetik 1930-1939
-Larushi tematike
-Botimet shqipe jashtë etnikumit
-Historia e dorëshkrimeve të letërsisë
-Zëri i arbëreshëve të Greqisë
-Arbreshi i Zarës-oazë shqiptare
-Vlerësime , preokupime , përimtime
-Arti letrar si terapi shpirtërore
-Legjenda e Drenicës
-Poeti idealist-Fazli Graiçwvci
-Krijuesit shqiptarë që shkruan në gjuhë të huaja
-Përjetësi artistike-Bekim Fehmiu
-Attisi i katër dhuntive-Muharrem Qena
-Aktori i përbotshëm-Aleksandër Moisiu
-Simfonia e Dardanusl etj.
III.Pseudonimet e shkrimtarëve shqiptarë
————————————-,—————————–
Gjatë takimit dhe ndejës shumë miqësore me Sinan Gashin,ai m’i ka dhuruar me dedikim.të veçantë edhe tri vepra të rëndësishme të tij që janë:
1.Pseudonimet e shkrimtarëve shqiptarë(1453-220(botimi i tretë),Prishtinë,2021,fq 516 ,
2.Arti letrar si terapi shpirtërore dhe
3.Arbreshi i Zarls-oazë shiptare,për çka e fallenderoj nga zemra për kujdesin, respektin dhe miqësinë e sinqertë ndaj meje!
Këtu ,kësaj radhw ,po ju paraqedim veprën e tij shumë të rlndësishme ,të rrallë , shumë vlllimore :
PSEUDONIMET E SHKRIMYARËVE SHQIPTARË , që ka vlera shumështresore.
Ne këtë monografi , siç e thotë në fillim edhe vetë autori , ka synuar të evidencojë dhe të sqarojë çështje që kanë të bëjnë me atë jashtësinë e shkrimtarit ose publicistit, por që reflekton gjithsesi diçka nga tërësia e jetës-krijimtarisë së tij ,në mos atë e sqarojnë dhe e bëjnë më të kapshëm.
E kujt i duhen këto-pyet autori dhe përgjigjet më të drejtë si vijon , citojmë:
“Mbase studiuesve të letërsië të tëgjitha brezave.
Mbase studentëve të letërsisë ,që kanë ambicie për të qenë më të përgatitr
Mbase lexuesve të pasionuar , që interesin e çojnë deri në finesa për krijime dhe krijues të të gjitha kohërave.
Lubrin në fjalë autori e ka strukturuar në dy pjesë:
I.GJENEALOGJIA DHE DOMËTHËNIA E PSEUDONIMEVE TË KRIJUESVE dhe
II.PSEUDONIMET DHE SIGLAT E KRIJUESVE TË LETËRSUSË SHQIPTARE.
Te pjesa e parë ,që është shumë e rëndësishme dhe me vlerë,autori ka përfshirië këto njësi shkrimore;
-Hyrje,
-Çka është pseudonimi,
-Pse krijuesitf firmosin me pseudonime,
-Arsyeja psikologjike,
Pjesa e dytë e këtij libri është titulluar:
PSE
-Arsyeja e modës,
-Arsyeja e frikës,
-Arsyeja e modestisë,
-Arsyeja e atdhedashurisë,
-Arsyeja e dashurisë,
-Arsyeja e krenarisë,
-Lashtësia e firmosjeve me pseudonime,
-Shkrimtarët e botës me pseudonime ,njëzi shkrimore këto që kanë një vlerë përmbjtësore të padiskutuesme.
Edhe pjesës së dytë i paraprin njësia shkrimore ,sqaruese ,me titullin domëthënës:
PSEUDONIMET E KRIJUESVE SHQIPTARË, ku autori ,ndër të tjera shkruan,citojmë:
“…shpeshherë disa ,disa nga krijuesit kanë marrë emra të dytë , atë të profesionit të ushtruar , si mësues (dhaskal) greqisht , papa(prift ), veqilharxh( dëtyrë në ushtrim , e disa shtesë e kanë emrin a mbiemrin e vendlindjes , vendbanimit a ndonjë mali që.mbahet me lashtësinë e historinë gjithsesi”.Por këta krijues,thotë autori,,kanë edhe një specifikë këtu si krijues.Në vijiim autori ka dhënë pseudonimet , rrjedhën kohore të përdorimit të tyre ,me disa dëshmi për punimet e vendet e botimit të atyre.
Zbulimi i autorëve të mëshehur pas pseudonimeve ,sa e ka anën e domosdoshme njohëse për të vërtetën ,aq kanë ngjyrime kurioze , që përherë krijojnë fshehtësinë e së vërtetës.Kështu siç është botuar ky libër ka një vlerë të veçantë, shumëfish të rëndësishme jo vetëm për studiuesit e letërsisë shqiptare.
IV.Krejt në fund
Ky libër ,i rrallë në mjedisin tonë kulturor , është një kontribut i çmueshëm në letrat shqipe.Prandaj urimet më të mira për këtë i shkojnë autorit !
